Do niedawna praca fizjoterapeuty wyglądała raczej na działalność odtwórczą. Lekarz zlecał takie czy inne zabiegi a My terapeuci po prostu wykonywaliśmy co do Nas należało. Dziś w toku kształcenia na uczelniach wyższych (niestety nie na wszystkich) w programie nauczania znalazły się anatomia radiologiczna i radiologia. Skupiają się one oczywiście na tych częściach ciała ludzkiego jakie najczęściej poddajemy rehabilitacji - narząd ruchu (ze szczególnym uwzględnieniem kręgosłupa), oraz układ nerwowy centralny i obwodowy.

Naturalnie podstawą jest znajomość RTG. Jest najbardziej powszechnym ze stosowanych w medycynie. Obrazuje elementy kostne doskonale uwidaczniając złamania, zwichnięcia i inne patologie. Nieocenione są także zdjęcia przeglądowe klatki piersiowej,kontrastowe i inne. Modyfikacje aparatury do rtg pozwalają śródoperacyjnie monitorować wnętrze ciała. Jednak jest kilka wad:

• Po pierwsze - promieniowanie X nie pozostaje bez wpływu na człowieka któremu wykonujemy obrazowanie jak również na obsługujących sprzęt.

• Po drugie - niewielkie ma zastosowanie w obrazowaniu tkanek miękkich. Zaleta to natomiast dostępność i niewielkie koszty wykonania.

Inaczej ma się sprawa z tomografią komputerową (TK). Daje ona możliwość "zajrzenia" do wnętrza człowieka eksponując elementy miękkie i twarde. To badanie ma także plusy i minusy. Największym pozytywem na pewno jest to, że w stosunkowo krótkim czasie uwidocznić można wnętrze ciała korzystając z obróbki obrazów 2D lub w 3D nierzadko ratując życie. Niestety napromieniowanie pacjenta podczas wykonywania TK jest nawet kilkaset razy większe niż podczas wykonywania tradycyjnego RTG. Jednak korzyści zdecydowanie przewyższają straty w większości przypadków.

MRI (Magnetic Resonanse Imaging). Jest swoistą tomografią stosującą spektroskopie rezonansu magnetycznego dla jąder wodoru jako składnika wody. Jako że znajduje się ona we wszystkich tkankach organizmu, toteż zastosowanie MRI jest szerokie i nieocenione.

Najogólniej rzecz ujmując wykorzystuje się tzw. sekwencje T1 i T2 zależne.

• obrazy T1-zależne najlepiej oddające wizualnie strukturę anatomiczną mózgu, gdzie istota biała jest ukazywana w jasnych kolorach, zaś istota szara w ciemnych,płyn mózgowo - rdzeniowy, ropień i guz na ciemno, a miąższ wątroby na jasno.

• obrazy T2-zależne, na których istota biała ukazywana jest w ciemniejszych barwach, zaś istota szara - w jaśniejszych, płyn mózgowo-rdzeniowy, guz, ropień, naczyniak wątroby i śledziona - na jasno, a wątroba i trzustka - na ciemn

Po tych kilku słowach wstępu czas powiedzieć co tak naprawdę znajomość tych technik daje współczesnemu fizjoterapeucie. Kilka lat temu w poznańskiej Klinice Neurologii poznałem wspaniałego terapeutę,doświadczonego i niesamowitego pasjonata zawodu. Pracował On na co dzień z pacjentami na oddziale neurochirurgii. Miał zatem do czynienia z tzw.pacjentem świeżym, bezpośrednio po zabiegu operacyjnym lub chwilę przed nim. To On jako pierwszy "zaraził" mnie diagnostyką obrazową.Kiedyś przekonany byłem, że znajomość tych tajników leży tylko w gestii lekarzy. Nic bardziej błędnego!

Terapeuta, który w tej dziedzinie zgłębi choćby najważniejsze tajniki zyska ogromnie dużo prowadząc później terapię. Sam będzie w stanie opisać dla własnych -terapeutycznych potrzeb zdjęcia i niejednokrotnie wiedział będzie do jakiego momentu w terapii może się posunąć.
Ta pewność zdecydowanie przekłada się na wyniki terapii. Wierzcie mi.

Od czasu poznania tego wyjątkowego terapeuty na własną rękę, także pod jego okiem zacząłem szkolić się ze znajomości anatomii radiologicznej i patologii. Dziś bardzo często i z pasją sięgam po podręczniki różnych autorów do radiologii. Będąc na bieżąco z "nowinkami" staniecie się bardziej profesjonalni i wiarygodni dla pacjentów. 

Diagnostyka obrazowa jest bardzo potrzebna w codziennej praktyce terapeuty twórczego. Takiego, który chce się rozwijać w swoim wyjątkowym fachu.Zachęcam do zgłębiania tej trudnej, ale bardzo wdzięcznej dziedziny.

 

Adam Puda - współpracownik firmy
consultingowej MK Business Assistance,
szkoleniowiec, autor projektów SPA
i Medical SPA, fizjoterapeuta.
spa-4-u.blogspot.com